Suha Arın (1942-2004)
İlk-Orta-Lise öğrenimini Ankara'da tamamladı. 1965'de ABD'ye giderek Washington, D.C. Howard University'de Sinema Televizyon Yapımcılığı ve Yönetmenliği (Lisans); The American University'de Kitle Haberleşmesi-Hükümet ve Kamu Enformasyonu dalında (Lisans üstü) derecelerini aldı.
Suha Arın, 40 yıl süren üretken meslek yaşamında, çok sayıda ulusal ve uluslararası ödüle layık görülen otuzun üzerinde yapıta imza attı. Filmlerinde Anadolu kültürünün ve Türk toplumunun çağdaş ve geleneksel değerlerini, sosyal ve siyasal konuları bir Cumhuriyet aydını duyarlılığıyla işleyen Arın, belgesel yönetmenliğinin yanısıra eğitimci kimliğine de sahipti. 1973’te Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nda başlayıp, Ankara ve İstanbul’daki çeşitli üniversitelerde sürdürdüğü öğretim görevinde, aralarında günümüzün ünlü yönetmenleri, gazetecileri ve akademisyenlerinin de bulunduğu çok sayıda öğrencinin yetişmesine katkıda bulundu.
Suha Arın, bugün gerek eserleri, gerekse belgesel sinema eğitimine getirdiği yaklaşımıyla Türk Belgesel Sinemasının "Büyük Ustası" olarak kabul edilmektedir.
Mesleki Tecrübesi
1962-64
|
|
Yönetmen ve Senarist-MEB Öğretici Filmler Merkezi
|
1966-67
|
|
Projeksiyonist ve Ses Kayıtçısı-Capital Film Labs (Washington D.C.)
|
1967-73
|
|
Çevirmen-Spiker-Amerika'nın Sesi Radyosu Washington Muhabiri, USIA Uluslararası Sinema TV Merkezi ve TRT Washington Muhabiri
|
1974-83
|
|
Öğretim Görevlisi-A.Ü.S.B.F.Basın ve Yayın Yüksek Okulu
|
1983-04
|
|
Genel Müdür, Başkan - MTV Film Televizyon Video San.ve Tic. A.Ş.
|
1984-88
|
|
Mimar Sinan Üniversitesi, Sinema TV Ens.Öğretim Görevlisi (yarı-zamanlı)
|
1994-97
|
|
İstanbul Üniversitesi, İletişim Fak.Öğretim Görevlisi (yarı-zamanlı)
|
1995-96
|
|
International American University (KKTC), İletişim Fak.Öğretim Görevlisi (yarı-zamanlı)
|
1996-98
|
|
Liverpool John Moores Üniversitesi, Beykent Kampüsü, Medya Bölümü Öğr.Gör. (daha sonra Beykent Ünv.) (yarı-zamanlı)
|
1997-03
|
|
T.C. Maltepe Üniversitesi, İletişim Fak. Öğretim Gör. (tam-zamanlı)
|
2000-02
|
|
Marmara Üniversitesi, İletişim Fak. Öğretim Gör. (yarı-zamanlı)
|
2000-03
|
|
T.C. Yeditepe Üniversitesi, İletişim Fak. Öğretim Gör. (yarı-zamanlı)
|
2003-04
|
|
Beykent Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fak. Öğretim Gör (yarı-zamanlı)
|
2003-04
|
|
T.C. Yeditepe Üniversitesi, İletişim Fak. Öğretim Gör. (tam-zamanlı)
|
Ödülleri
1977
|
|
Safranbolu'da Zaman, Antalya Film Festivali Altın Portakal Ödülü
|
1978
|
|
Urartu'nun İki Mevsimi, Sedat Simavı Vakfı Kitle Haberleşmesi Büyük Ödülü
|
1979
|
|
Tahtacı Fatma, III.Uluslararası Balkan Film Festivali Birincilik Ödülü Şam Uluslararası Film Festivali Gümüş Kılıç Ödülü Antalya Film Festivali Altın Portakal Ödülü
|
1983
|
|
Kula'da Üç Gün, Antalya Film Festivali Altın Portakal Ödülü
|
1985
|
|
Kapalıçarşı'da 40 Bin Adım, Viyana Turizm Filmleri Yarışması Jüri Şeref Ödülü
|
1989
|
|
Dünya Durdukça, Lozan Uluslararası Mimari ve Şehircilik Filmleri Yarışması Jüri Özel Ödülü
|
1990
|
|
Dünya Durdukça, Bordeaux Uluslararası Şehir Planlaması ve Mimari Filmler Yarışması Avrupa Konseyi Özel Ödülü UNESCO Uluslararası Sanat Filmleri Yarışması Mimarlık Ödülü
|
1998
|
|
İFSAK Yılın Sinema Ödülü
|
1998
|
|
Türsak ve Tarih Vakıfları Emek Ödülü
|
2000
|
|
Dünya Kitle İletişim Vakfı Aziz Nesin Emek Ödülü
|
Filmografya
Trafik Emniyeti İlk ve orta dereceli okullardaki öğrencilere, temel trafik kurallarını öğretmeyi amaçlayan 30 dakikalık eğitim filmi (1964).
Başkent Ankara İlk ve orta dereceli okullardaki öğrencilere yönelik olarak hazırlanan ve başkent Ankara'nın tarihi geçmişini inceleyen 30 dakikalık eğitim filmi (1964).
Pride (Gurur) ABD'nin başkenti Washington'daki "Pride" (Gurur) adlı bir zenci örgütünü tanıtmayı amaçlayan 30 dakikalık bir TV filmi (1968).
Hattiler'den Hititler'e Hitit kültür ve sanatını yansıtmayı amaçlayan 30 dakikalık belgesel film (1974).
Sessiz Emekçiler Sosyal güvencesi olmayan Orman ve Tarım İşçileri'nin sorunlarını dile getiren 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1974).
Affın Ardından 1974 yılında çıkarılan genel affın ardından, tekrar ceza evine dönen hükümlülerin dönüş nedenlerini irdeleyen 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1974).
Kaygı Kuyuları Zonguldak yöresindeki kömür madenlerinde çalışan işçilerin sorunlarını irdeleyen 30 dakikalık TV haber belgeseli (1975).
Bir Yuva Dağılıyor Üst düzey kamu yöneticilerinin çocukları için kreş'e dönüştürülmesi kararlaştırılan, Atatürk'ün kurduğu Ankara-Keçiören Atatürk Çocuk Yuvası'ndaki yetim ve öksüz çocukların Anadolu'daki diğer yuvalara gönderilmeleri olayını sorgulayan ve onların bu yuvadaki günlük yaşamlarını inceleyen 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1975).
Midas'ın Dünyası Frig kültür ve sanatını yansıtan 30 dakikalık belgesel film.(Gordion Tümülüsü'nde bulunan ünlü Frig Kralı Midas'a ait olduğu sanılan kafatası da dünya kamuoyuna ilk kez bu filmde sunuldu.) (1975).
Safranbolu'da Zaman Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alan 100-150 yıllık tarihi evleriyle bir "müze kent" görünümünde olan Safranbolu'yu, mimari, kültürel ve sosyal yönleriyle tanıtmayı, bu tür evlerin korunması için kamuoyunda belli bir bilinç oluşmasını amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1976).
Urartu'nun İki Mevsimi Urartu'ların tarih, kültür ve sanatlarını yansıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1977).
İstanbul'un Çağırdığı Su Tarih boyunca susuzluk çeken İstanbul kentine, içme suyu sağlamak için Bizans ve Osmanlı dönemlerinde yapılan çalışmaları; bu çalışmaların sonucunda üretilen sarnıç, kemer, maksem, bent, çeşme gibi eserleri yansıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1977).
Likya'nın Sönmeyen Ateşi Antik dönemde, Anadolu'nun güneyinde, Akdeniz Bölgesi'nde, Fethiye ile Antalya arasında kalan Teke Yarımadası ve çevresinde görülen Likya Uygarlığı'nı tanıtmayı amaçlayan her biri 30'ar dakikalık iki bölümden oluşan belgesel film (1977).
Yörük Elif Senaryosunu Orhan Asena'nın yazdığı, başrollerini Semra Özdamar, Levent Özdilek, Ahmet Evintan, Şükrü Üstün, Ülker Ergöksel, Levent Ersin ve Orhan Güner'in paylaştığı 80 dakikalık imgesel TV filmi. Filmde, Toroslar'da yaşayan bir yörük kızının, kente göç etme özlemiyle, daha önce kente yerleşmiş olan bir gencin vaadlerine kanarak, O'nunla girdiği yasak ilişki ile oba büyüklerince evlenmeye zorlandığı bir başka gencin sevgisi arasındaki ikilemi konu edilmekte (1978).
Tahtacı Fatma Batı Toros dağlarında yaklaşık 2000 metre yükseklikte, annesi, babası ve kardeşleriyle birlikte ağaç kesim işinde çalışan 12 yaşındaki bir Tahtacı Kız'ın özlem, sıkıntı ve düşlerinin işlendiği 30 dakikalık belgesel film (1979).
Kapalıçarşı'da 40 Bin Adım Günde ortalama 40.000 adım atarak Kapalıçarşı'da dolaşan bir Şerbetçi'nin gözüyle, tarihi Kapalıçarşı'nın dününü ve bugününü anlatan 30 dakikalık belgesel film (1980).
Aşık Ali İzzet Özkan Türkiye'de "aşıklık" geleneğinin son temsilcilerinden kabul edilen halk ozanı Aşık Ali İzzet Özkan'ın hayatına ve eserlerine ilişkin 30 dakikalık belgesel film (1980).
Cemal Reşit Rey Klasik batı müziğinin halka sevdirilmesinde büyük katkıları olan, Cumhuriyet Dönemi'nin en önemli besteci ve hocalarından Cemal Reşit Rey'in hayat öyküsünü ve eserlerini yansıtmayı amaçlayan 30 dakikalık biyografik belgesel (1980).
Dolmabahçe ve Atatürk Atatürk'ün doğumunun 100.yıldönümü vesilesi ile gerçekleştirilen 45 dakikalık bu belgesel filmde, İstanbul'daki ünlü Dolmabahçe Sarayı'nın tarihçesi ile Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki işlevleri anlatılmaktadır (1981).
Anadolu'nun Petrol Yolu Petrol Ofisi'ni tanıtmak amacıyla gerçekleştirilen 30 dakikalık belgesel film. (Bu film, A.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilmiştir).
Kula'da Üç Gün Ege Bölgesinde yer alan ve geleneksel Türk mimarisini yansıtan tarihi evleriyle bir "müze kent" görünümünde olan Kula'yı, mimari, kültürel ve sosyal yönleriyle tanıtmayı, bu tür evlerin korunması için kamuoyunda belli bir bilinç oluşmasını amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (Bu film A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilmiştir) (1983).
Kariye Mozaikleri ve Freskleri ile dünyaca ünlü Kariye Müzesi'ni tanıtmayı amaçlayan 30 dakikalık belgesel film (1984).
Anadolu'da Konutun Öyküsü Anadolu'daki halk mimarisinin, gelişimini ve en seçkin örneklerini derleyen, 30'ar dakikalık iki bölümden oluşan belgesel film (1984).
Camın Teri Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.'nin kuruluşunun 50.yıldönümü ve "1985 Dünya Gençlik Yılı" vesilesiyle hazırlanan 30 dakikalık bu belgesel filmde, Paşabahçe Cam Fabrikası'nda, üç ayrı ünitede (Üfleme-Kristal-Otomasyon) çalışan ve usta olabilmek için, çıraklık ve kalfalık aşamalarından geçen; ancak çekimler sırasında çıraklık aşamasında bulunan üç gencin, günlük yaşamlarından kesitlerle onların duygu ve düşüncelerinin yansıtılması amaçlanmıştır (1985).
Fırat Göl Olurken Karakaya ve Atatürk barajlarının göl suları altında kalacak olan "maddi ve manevi" kültür varlıklarımızı, günümüz ve geleceğin kuşaklarına aktarmak amacıyla yapılan, 30'ar dakikalık10 bölümden oluşan belgesel dizi (1985/Hasan Özgen'le ortak yönetim).
Eski Evler Eski Ustalar Türkiye'deki tüm coğrafi bölgeleri kapsayan ve Türkiye'nin sivil mimarisi ile bu sivil mimariyi yaratan son ustaları belgeleyen 30'ar dakikalık 12 bölümden oluşan belgesel diziden:
"Doğu Karadeniz: Sisler Kovulunca" (1986) "İç Anadolu I: Ozanlar ve Evler" (1987) "İç Anadolu II: Erciyes'in Bereketi" (1987) "Batı Karadeniz: Ağacın Türküsü" (1988)
Dünya Durdukça 1988 yılının Uluslararası Mimar Sinan Yılı ilan edilmesinden hareketle Mimar Sinan'ın hayatını ve eserlerini yansıtmayı amaçlayan 30'ar dakikalık 6 bölümden oluşan belgesel dizi (1988).
Mimar Sinan'ın Anıları Mimar Sinan'ın anılarının yer aldığı "Tezkiret-ül-Bünyan" adlı kitabı tanıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1989).
Hüseyin Anka ile Sinan'ı Yeniden Yorumlamak Mimar Sinan'ın doğumunun 500.yıldönümüne rastlayan 1990 yılı için hazırlanan 40 dakikalık bu belgeselde, Mimar Sinan'ın ilk heykelini yapan Hüseyin Anka, son verilerin ışığında yeni bir yontu çalışmasıyla Mimar Sinan'ı yeniden yorumluyor (1990).
Topkapı Sarayı Topkapı Sarayını anlatan herbiri 20-25 dakika süreli 7 bölümlük bu belgesel dizide; sarayın, Fatih Sultan Mehmet ile başlayan ve günümüze dek uzanan, tarihsel, siyasal ve kültürel işlevleri, saray yaşamının çarpıcı örnekleri içinde yansıtılmaktadır (1991).
Ayasofya 28 dakika süreli Ayasofya Belgeseli'nde, dünya mimarlık tarihinin en büyük anıtlarından biri olan Ayasofya'nın, 4.yüzyıldan günümüze uzanan tarihi, kültürel ve siyasal geçmişi, görkemli mimari yapısı ile iç-içe anlatılmaktadır (1991).
Altın Kent İstanbul 20 dakika süreli Altın Kent İstanbul belgeseli, 1996 yılında İstanbul'da düzenlenen, Uluslararası Habitat II etkinlikleri kapsamında gösterilmek üzere hazırlanmıştır. Bu filmde "İstanbul'un taşı toprağı altın" fikrinden hareketle, altının, geçmişte ve günümüzde İstanbul'un ekonomik, siyasal ve sosyal yaşamındaki önemi vurgulanmaktadır (1996/Hakan Aytekin'le ortak yönetim).
Kıbrıs'da Bir Özgürlük Anıtı Her biri bir saatlik üç bölümden oluşan ve Kıbrıs'ın siyasi tarihini anlatan belgesel TV dizisi. (1997)
Denktaş'ın Fotoğrafları Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın hayatını anlatan bir saatlik biografik belgesel. (1997)
The Ten Colours of Asia Minor - A Film Production Guide to Turkey (Küçük Asya'nın On Rengi - Türkiye Film Yapım Kılavuzu) Yabancı film yönetmenleri ile yapımcılarına yönelik İngilizce albüm-kitap. (Şubat 2000)
|